پاسارگاد

اهمیت این محوطه در نقش آن به عنوان گهواره امپراتوری پارس نهفته است. در اینجا بود که کوروش بزرگ، پس از شکست دادن پادشاه ماد، آستیاگ، پایه‌های امپراتوری را بنا نهاد که ویژگی بارز آن احترام به تنوع فرهنگی مردمان تحت فرمانش بود. معماری پاسارگاد بازتاب‌دهنده این موضوع است و سنت‌های عیلام، بابل، آشور و مصر باستان را در سبک منحصر به فرد پارسی تلفیق کرده است.

فراتر از آرامگاه، پاسارگاد شامل قلعه تل تخت و مجموعه‌ای سلطنتی از دروازه، تالار بارعام و کاخ مسکونی است. این سازه‌ها در میان «باغ سلطنتی پاسارگاد» قرار داشتند که اولین نمونه شناخته شده از طرح چهارباغ ایرانی است و بر طراحی باغ‌ها تا هند و اسپانیا تأثیر گذاشته است.